Konjonktiva tümörleri nelerdir?
Konjonktivadan çeşitli tümörler gelişebilir. Konjonktiva tümörleri benign veya malign olabilir. Eski literatürde benign kitlelerin tüm konjonktiva kitlelerinin %75 hatta daha fazlasını oluşturduğu belirtilmekteydi. Ancak daha güncel yayınlarda durum değişmiştir. Konjonktiva tümörlerinin yaklaşık %50’si benign olup, %30’u malign ve %20’si premalign yani malign tümöre dönüşme potansiyelinde olan lezyonları içermektedir. Bu nedenle, konjonktivada yerleşimli her kitle dikkatle değerlendirilmelidir.
Konjonktiva tümörleri yakın komşuluk nedeniyle korneayı da etkileyebilir. Kapak içi konjonktivasındaki (tarsal konjonktiva) bazı tümörler göz kapağına da ilgilendirmektedir. Benign tümörler içinde en sık görülenler nevüs, papillom, primer edinsel melanozis (atipisiz) ve basit kistlerdir. Premalign ve malign tümörler içinde en sık görülenler yassı hücreli kanser, carcinoma-in-situ, malign melanom ve atipili primer edinsel melanozistir.
Sağ gözde medial (iç) kısımda görülen konjonktiva nevüsü. Lezyon içi kistler görülüyor
Sol gözde plica semilunaris bölgesinde pigmentli nevüs izleniyor
Sağ gözde yaygın konjonktiva yassı hücreli ca görülüyor
Sağ gözde pigmentli ve amelanotik komponentleri olan konjonktiva malign melanomu izleniyor
Sol gözde temporal konjonktivada papillom görülüyor
Konjonktiva tümörlerinde tanı nasıl konur?
Konjonktiva tümörlerinde tanı, çoğunlukla biomikroskopik muayene ile konabilmektedir. Son yıllarda konjonktiva tümörlerinde ultrason biyomikroskopi ve ön segment OCT (optik koherens tomografi) cihazlarıyla daha detaylı inceleme yapmak ve tümör iç yapısının incelenmesi ile histopatolojik tanıya yaklaşmak mümkün olmaktadır. Kesin tanı biopsi ve tümörün histopatolojik incelemesi sonrasında konur.
Konjonktiva tümörlerinde tedavi
Benign konjonktiva tümörleri izlenebilir ancak bunların bir bölümünde zaman içinde malign tümör gelişme riski nedeniyle tanısal amaçlı insizyonel ya da tümörü tümden çıkarma yani eksizyonel biopsi gerekli olmaktadır. Benign tümörler hasta isteği/kozmetik nedenlerle de eksize edilebilir.
Malign konjonktiva tümörlerinin tedavisinde total eksizyonel biopsi, kornea üzerinde yayılım varsa alkol epitelyektomi ve kalan konjonktiva kenarlarına kriyoterapi uygulanır. Ameliyat sonrası cerrahi sınırlarda tümör mevcut ise topikal mitomisin C veya 5-fluorourasil kemoterapisi uygulanır. Büyük tümörlerde eksize edilen konjonktivanın replasmanı için amniyon membran transplantasyonu gereklidir.
Konjonktiva tümörleri ile karışan hastalıklar nelerdir?
Konjonktiva-kornea tümörleri ile sıklıkla karışan iki durum pinguecula ve pterygiumdur. Pinguecula limbus yani kornea ile skleranın birbirine dönüşme noktasında konjonktivada görülen elastotik dejenerasyondur. Bu kitleler sıklıkla sarımsı birikimler olarak görülür. Kan lipid düzeyleri ile bir ilişkisi yoktur. Pterygium (Türkçe tercümesi: kuş kanadı) denilen durumda ise konjonktiva kornea üzerine ilerler. Başlangıç aşamalarında tedavi gerekmeyebilir ancak pterygium ilerleyip görme aksını kapatmaya eğilimine girerse cerrahi olarak pterygium ekstirpasyonu gerekir. Ameliyat sonrası pterygium nüksedebilir. Bunu önlemek için cerrahi bölgesine ameliyat esnasında mitomisin C denilen kemoterapötik madde uygulaması ve/veya konjonktival otogreft uygulaması önerilmektedir.
