Miyop, hipermetrop ve astigmatın tedavisinde kullanılan ve refraktif cerrahide bütün dünyada uygulanan en yaygın yöntem Excimer lazer ile yapılan LASIK(laser-assisted in-situ keratomileusis) ameliyatıdır. LASIK kelimesi Türkçeye, laser yardımıyla korneanın yerinde yeniden şekillendirilmesi olarak tercüme edilebilir.
LASIK ameliyatı nasıl yapılır?
LASIK ameliyatında korneadan bir flap kaldırılmakta, zemindeki korneaya laser yapılmakta ve daha sonra flap yerine geri oturtulmaktadır. Kornea flebinin kaldırılması işlemi mikrokeratom (elmas bıçak) veya femtosaniye laser ile yapılabilmektedir. Lasik, tüm dünyada en yaygın kullanılan refraktif cerrahi ameliyatıdır.
LASIK dışında kullanılan keratorefraktif cerrahi ameliyatları nelerdir?
Fotorefraktif keratektomi (PRK): Kornea epiteli kazınır ve alttaki kornea dokusuna lazer yapılır. Bu ameliyat tekniğinde 3-4 gün süreyle gözde ağrı ve bulanık görme meydana gelir. Göze travma gelme riski bulunan kişilerde (spor yapanlar, emniyet personeli gibi) daha uygun olduğu düşünülse de, korneadan flap kaldırılan standard LASIK uygulaması ile arasında glob ruptür riski yönünden bir fark bulunmadığı anlaşılmaktadır.
No-touch Trans-PRK: Son yıllarda no-touch excimer lazer uygulamaları ön plana geçmiştir (Alcon LENSAR Streamline ve diğerleri). Bu uygulamada excimer lazer önce fototerapötik keratektomi ile kornea epitelini kaldırmakta daha sonra fotorefraktif keratektomi yöntemi ile miyop/astigmatik kırma kusuru tedavi edilmektedir.
Lasek: Lasek, gözdeki epitel dokunun alkol yardımı ile kaldırılması prensibine dayanır. Lazer uygulandıktan sonra epitel yerine geri yayılır. Bu yüzey yönteminde de hastalarda 2 -3 gün süresince yanma, batma, sulanma olabilmektedir. Ortalama 1 hafta-10 gün içinde görme netleşmektedir. Bu ameliyat tipi günümüzde yaygın olarak kullanılmamaktadır.
Epilasik: bu ameliyatta kornea epiteli alkol yerine epikeratom denilen özel bir cihazla kaldırılmaktadır. Bu ameliyat tipi de günümüzde yaygın olarak kullanılmamaktadır.
LASIK ameliyatının alternatif veya tamamlayıcı yöntemleri nelerdir?
Clear (saydam) lens ekstraksiyonu: LASIK ameliyatına uygun olmayan gözlerde, saydam lens fakoemülsifikasyon cerrahisi ile alınmakta ve kişiye özel göz içi lens değişimi uygulanmaktadır. Bu ameliyatlar sayesinde de gözlükten kurtulmak mümkün olmaktadır. Ancak bu tip ameliyatlar genellikle genç hastalara yapıldığı ve saydam lens dokusu alındığı için artmış komplikasyon riski nedeniyle çok zorunlu olmadıkça uygulanmamalıdır. Bazen LASIK ve saydam lens ekstraksiyonu cerrahilerinin kombine edilmesi gereken durumlar da oluşabilir. Bu tip uygulamalara bioptik ameliyatları denilmektedir.
Intrakorneal ring segment ve halkaları (INTACS): Bu işlemde kornea içine cepler açılarak ring segmentleri yerleştirilmektedir. Miyopi, astigmatizma, ve keratokonus tedavisinde kullanılmaktadır.
FLEx (“femtosecond lenticule extraction” or “femtosecond lamellar extraction”) ve SMILE (small-incision lenticule extraction): Femtosaniye laser kullanılarak miyopi düzeltilmesi yapılmaktadır. FLEx ameliyat tekniğinde femtosaniye laser ile korneadan bir flap kaldırılmakta, gene laser ile şekillendirilen bir lentikül çıkarılmakta ve kornea flebi yerine geri konmaktadır. Bu ameliyat tekniğinin bir gelişmiş hali SMILE (small-incision lenticule extraction) yöntemidir. Bu ameliyatta korneada insizyon yapılmakta ve aradan lentikül çıkarılmaktadır. SMILE yönteminde flap kaldırılmadığı için ektazi yani korneanın zayıflama/gevşeme riski yoktur.
Kimler LASİK ameliyatı olabilir?
- 18 yaşın üzerinde gözlük veya lens kullananlar
- Göz dereceleri son 1 yılda 0,5 diyoptriden fazla değişmemiş olanlar
- 10 diyoptriye kadar miyopisi olanlar
- 6 diyoptriye kadar astigmatı, + 4 diyoptriye kadar hipermetropisi olanlar. Bu derecelerin üzerinde de lazer ameliyatı yapılabilir ancak refraktif kusurda tam düzelme sağlanamaz.
- Kornea dokusu kalınlığı yeterli olanlar
- Yapılacak ön muayene ve tetkikler neticesinde, göz yapısı ameliyata uygun bulunan kişilerde kırma kusurları lazerle tedavi edilebilmektedir.
Hangi göz rahatsızlıklarında LASİK ameliyatı yapılması uygun değildir?
- Keratokonus gibi korneada incelme ve şekil bozukluğu yapan hastalıklar
- Keratit, üveit öyküsü olanlar, korneada herpes enfeksiyonu geçirmiş kişiler
- Kapaklarda şekil bozukluğu olup korneası açıkta kalan kişiler
- Kuru göz tanısı alan hastalar
- Glokom, katarakt gibi göz rahatsızlığı bulunanla
Hangi sistemik durumlarda LASİK ameliyatı yapılması uygun değildir?
- Diabetes mellitus gibi yara iyileşmesinde sorun yaratması beklenen sistemik hastalığı bulunanlarda
- İmmünsüpresif ilaç kullananlarda
- Yara iyileşmesini geciktiren, enfeksiyona zemin hazırlayan romatoid artrit, lupus, diğer otoimmun hastalıklar, HIV enfeksiyonu gibi hastalıkları bulunanlarda
- Hamilelik, emzirme, steroid kullanımı gibi özel durumu olanlarda
